Nội dung phát biểu Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng
tại Họp báo kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 và các Cấp cao liên quan
(Hà Nội, ngày 30/10/2010)
_______________________
Thưa các quý vị,
Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 và các Cấp cao liên quan đã thành công tốt đẹp. Tiếp tục Chủ đề “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”, chúng tôi đã tập trung trao đổi về các vấn đề sau đây:
Một là, xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Hai là, quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN.
Ba là, phát triển bền vững và ứng phó với những thách thức toàn cầu.
Ngoài ra, chúng tôi cũng trao đổi ý kiến về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.
Tôi trân trọng thông báo những nội dung và kết quả chính của Hội nghị như sau:
Thứ nhất, về xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Tiếp theo những quyết định tại Cấp cao ASEAN-16 (tháng 4/2010), chúng tôi khẳng định lại quyết tâm đẩy mạnh các hành động cụ thể để hiện thực hoá mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN; và đã nhất trí như sau:
- Tiến hành nhiều biện pháp đồng bộ để tạo ra sự chuyển biến thực sự trong việc thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả các chương trình/kế hoạch xây dựng Cộng đồng, nhất là tăng cường cơ chế giám sát và đánh giá kết quả thực thi cũng như vận hành theo các quy định pháp lý của Hiến chương ASEAN.
- Thông qua Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN nhằm tăng cường kết nối về hạ tầng, thể chế và người dân ASEAN, nhất là ở tiểu vùng Mê Công; từ đó hỗ trợ đẩy nhanh liên kết ASEAN và tạo cơ sở để mở rộng kết nối ra khu vực Đông Á. Đây là nỗ lực chung của ASEAN trong suốt năm qua.
- Thông qua 02 văn kiện quan trọng khác của ASEAN: (i) Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực và các kỹ năng cho phục hồi kinh tế và tăng trưởng bền vững; (ii) Tuyên bố về Tăng cường phúc lợi và phát triển của phụ nữ và trẻ em ASEAN. Dịp này, các Bộ trưởng Ngoại giao cũng đã thông qua Tuyên bố ASEAN về hợp tác tìm kiếm và cứu hộ người và tàu thuyền gặp nạn trên biển. Đây là những nỗ lực quan trọng của ASEAN nhằm xây dựng Cộng đồng hướng tới người dân, tiếp theo những nỗ lực trong năm qua, trong đó có sự ra đời của Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền và Ủy ban thúc đẩy và bảo vệ các quyền phụ nữ - trẻ em.
Tóm lại, những kết quả quan trọng đã đạt được trong gần một năm qua, nhất là trong việc triển khai Hiến chương ASEAN và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột về chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, cũng như các chương trình và kế hoạch quan trọng khác, đã tạo những cơ sở vững chắc cho ASEAN tiếp tục phát triển, hướng tới mục tiêu đã đề ra.
Thứ hai, về Quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN.
Tiếp theo quyết định của Cấp cao ASEAN-16, chúng tôi thống nhất cao về chủ trương và các biện pháp đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của ASEAN cũng như bảo đảm vai trò trung tâm của Hiệp hội trong một cấu trúc khu vực đang định hình. Các đối tác tiếp tục khẳng định coi trọng quan hệ và mong muốn tăng cường hơn nữa hợp tác toàn diện với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và giữ vai trò trung tâm ở khu vực. ASEAN và các đối tác cũng thống nhất cần tăng cường đối thoại và hợp tác, nhất là trong việc thực hiện có hiệu quả các Kế hoạch hành động triển khai Tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược hoặc đối tác toàn diện.
Tại Hội nghị này, chúng tôi đã đạt một số kết quả quan trọng sau:
(i) Thống nhất chủ trương ưu tiên đẩy nhanh liên kết ASEAN, đồng thời tăng cường quan hệ đối ngoại của Hiệp hội và bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN. Theo đó, ASEAN sẽ tiếp tục tăng cường hiệu quả hoạt động của các cơ chế do ASEAN giữ vai trò chủ đạo như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), ARF và (ADMM+), nhằm tạo điều kiện cho các đối tác tham gia hợp tác sâu rộng và đóng góp tích cực vào việc xử lý các vấn đề quan trọng liên quan đến hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
(ii) ASEAN cũng thống nhất quan điểm chung về thúc đẩy hình thành một cấu trúc khu vực trên cơ sở nguyên tắc chỉ đạo là: một cấu trúc khu vực dựa trên các tiến trình hợp tác khu vực hiện có, đan xen, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau, trong đó ASEAN giữ vai trò trung tâm, vì mục tiêu chung là hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như hỗ trợ mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN.
(iii) Nhất trí nâng quan hệ đối tác theo khuôn khổ ASEAN+1 lên tầm cao mới theo hướng thực chất và hiệu quả hơn, thông qua nhiều biện pháp phù hợp. Theo đó, ASEAN nhất trí tăng cường đối thoại thường xuyên với các đối tác, nhất là ở Cấp cao. Ngoài Cấp cao hàng năm với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ, dịp này ASEAN đã họp Cấp cao với một số đối tác khác như Ôx-trây-lia, Niu Di-lân, Nga và Liên Hợp Quốc. Ngoài ra, ASEAN cũng đã họp Cấp cao lần hai với Hoa Kỳ tháng 9/2010 và thoả thuận sẽ họp Cấp cao lần 3 vào năm 2011. Cùng với quan hệ đối tác chiến lược mà ASEAN đã có với Trung Quốc và Nhật Bản, chúng tôi đã quyết định nâng cấp quan hệ ASEAN - Hàn Quốc thành đối tác chiến lược và nâng cấp quan hệ ASEAN - Hoa Kỳ lên tầm chiến lược.
Thứ ba, về phát triển bền vững và ứng phó với các thách thức toàn cầu.
Chúng tôi đã thảo luận sâu rộng về phương hướng và biện pháp hợp tác nhằm phục hồi kinh tế và phát triển bền vững cũng như ứng phó có hiệu quả với những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh. Các nước đều khẳng định quyết tâm mạnh mẽ gia tăng những nỗ lực quốc gia cũng như hợp tác khu vực và quốc tế để xử lý những thách thức chung này.
Chúng tôi khẳng định lại những thoả thuận nêu trong 02 tuyên bố được thông qua tại Cấp cao ASEAN-16, đó là Tuyên bố chung về Phục hồi và phát triển bền vững và Tuyên bố chung về ứng phó với biến đổi khí hậu; và giao cho các Bộ trưởng liên quan tiếp tục đẩy nhanh việc thực hiện.
Các nước đối tác đều ủng hộ và đánh giá cao sự tham gia và đóng góp tích cực của Chủ tịch ASEAN tại Cấp cao G.20. Chúng tôi đã trao đổi và phối hợp chuẩn bị cho Cấp cao G.20 tại Hàn Quốc và APEC tại Nhật bản trong tháng 11 tới..
Nhân dịp này, đã diễn ra Cấp cao Mê Công - Nhật Bản và Ăn sáng làm việc giữa các Bộ trưởng Ngoại giao các nước hạ nguồn Mê Công và Mỹ để bàn các biện pháp hợp tác hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mê Công, nhất là về cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường và nguồn nước, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ngoài ra, Chúng tôi đã trao đổi ý kiến về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, góp phần thúc đẩy đối thoại và hợp tác, tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa các nước khu vực. Trong đó nổi lên một số vấn đề sau:
Về tình hình Mi-an-ma
Tại Hội nghị, Ngài Thủ tướng Mi-an-ma đã thông báo về những diễn biến gần đây ở Mi-an-ma, trong đó có công tác chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 7/11/2010. Các nhà Lãnh đạo hoan nghênh việc Mi-an-ma tổ chức tổng tuyển cử và coi đó là bước tiến quan trọng trong tiến trình thực hiện Lộ trình dân chủ 7 điểm; đồng thời, bày tỏ mong muốn Mi-an-ma tổ chức bầu cử công bằng, dân chủ, với sự tham gia rộng rãi của các đảng phái. ASEAN khẳng định lại luôn ủng hộ Mi-an-ma trong những nỗ lực hoà giải dân tộc và dân chủ hoá cũng như hội nhập khu vực và quốc tế; và sẵn sàng hỗ trợ Mi-an-ma khi có yêu cầu, theo tinh thần của Hiến chương ASEAN.
Về tình hình Biển Đông
Duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông là nguyện vọng và lợi ích chung của ASEAN cũng như các nước trong và ngoài khu vực. Các nước liên quan đều khẳng định lại cam kết tăng cường đối thoại và hợp tác, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về Luật biển năm 1982. Chúng tôi cũng hoan nghênh những nỗ lực và đóng góp xây dựng cho hoà bình và an ninh ở khu vực này.
Đồng thời, các nước khẳng định lại cam kết tôn trọng và triển khai hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), là văn kiện được ký và thể hiện cam kết chung giữa ASEAN và Trung Quốc, tiến tới hình thành Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Theo đó, các quan chức ASEAN và Trung Quốc cần sớm họp lại để bàn các biện pháp thực hiện.
Về tình hình Bán đảo Triều Tiên
Chúng tôi bày tỏ mong muốn các bên liên quan kiềm chế và giải quyết vấn đề thông qua thương lượng vì hòa bình và ổn định lâu dài ở khu vực. Chúng tôi cũng khẳng định ủng hộ Bán đảo Triều Tiên hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân và kêu gọi Đàm phán 6 bên sớm được nối lại. ASEAN đã và sẽ tiếp tục đóng góp tích cực cho những nỗ lực này.
Xin cám ơn./.